دفتر تجاری چیست و چه اهمیتی دارد ؟
دفتر تجارتى یا دفتر ثبت تجاری چیست ؟
برابر ماده ۱۶ قانون تجارت در نقاطى که وزارت دادگسترى لازم بداند دفترى به‌نام دفتر تجاری تشکیل مى‌دهد و هدف از تأسیس چنین دفترى این است که امور تجارتى تحت نظم و انتظام و ضوابطى باشد و براى این منظور اسم تجار و نوع فعالیت تجارتى آنها در دفتر مزبور ضبط مى‌گردد و کلیه اشخاصى که به امر تجارت اشتغال دارند خواه ایرانى بوده و خواه بیگانه باید در مدتى که تعیین گردیده اسم خود را در آن دفتر تجاری ثبت نمایند و در صورت تخلف به جزاى نقدى از ۲۰۰ ریال تا ۲۰۰۰ ریال محکوم مى‌شوند و البته کسبه جزء از انجام این اعمال یعنى ثبت اسم خود معاف مى‌باشند و اینکه چه کسانى کسبه جزء مى‌باشند در آئین‌نامه‌هائى که از طرف وزارت دادگسترى تهیه و تنظیم گردیده است مشخص و معلوم مى‌باشد که با وضعیت فعلى بازار معاملات و ارزش پول هیچ‌گونه تناسبى ندارد. و باید به‌وسیلهٔ مسؤولین مربوط مورد تجدیدنظر قرار گیرد تا جاى بحثى باقى نماند.
جهت ثبت شرکت و ثبت برند با مشاوران ما تماس بگیرید.
در کل چهار نوع دفتر تجاری وجود دارد که این چهار نوع دفتر به شرح زیر می باشد :
- دفتر کل
تمامی تاجران باید معاملاتی را که در هفته انجام میدهند، از دفتر روزنامه استخراج و بطور خلاصه در صفحه مخصوص و مربوط به ثبت برسانند که درج اشخاص، صندوق، کالا و … در آنها الزامی است. جمع ارقام دفتر کل باید با جمع معاملات مندرج شده در دفتر روزنامه در یک هفته، یکسان و مساوی باشد.
- دفتر کپیه
تاجر باید تمامی مراسلات و مخابرات صورت حسابهای دوره ای خود را در دفتر کپیه به ترتیب تاریخ ثبت نماید اما در حال حاضر این دفتر در شرکت استفاده نمی شود و به جای آن از دفاتر اندیکاتور که ورودی و خروجیها ثبت میکند، کاربرد دارد.
- دفتر روزنامه
در دفتر روزنامه، تاجر باید همه روزه مطالبات، دیون و دادوستدهای تجارتی و معاملات در رابطه با اوراق تجارتی (از قبیل خرید وفروش) و بطور کلی جمع واردات و صادرات تجارتی به هر اسم و رسمی که باشد را ثبت نماید و تمامی وجوهی که برای مخارج شخصی است را برداشت نماید.
- دفتر دارایی
تاجر باید هر سال از تمام داراییهای منقول و غیرمنقول، بدهی، دیون و مطالبات سالهای گذشته را تفکیک شده و کامل و به ترتیب در دفتر دارای ثبت و امضا نماید. این امر باید تا ۱۵فروردین سال بعد صورت بگیرد. از این طریق میشود و زیاد اشخاص را مشاهده و کم یا اضافه شدن سود را محاسبه نمود. اگر شخص حقوقی و شرکت آن فعالیت داشته باشد، باید دفاتر را تحویل دارایی دهد. در غیر این صورت مشمول جرائم مالیاتی خواهند شد.
نکته‌اى که توضیح آن لازم به نظر مى‌رسد این است که مجازات نقدى که براى تخلف از این امر مشخص شده کافى به نظر نمى‌رسد زیرا با ارزش فعلى پول، مبلغ فوق کارساز نیست و ضمانت اجرائى چندانى ندارد. لذا به‌منظور تضمین بهتر و بیشتر باید مجازات شدیدترى در نظر گرفته شود تا جائى براى سوء‌‌‌ا‌ستفاده و تخطى در دفاتر ثبت باقى نگذارد. ضمناً مهلتى که براى این عمل پیش‌بینى شده است شش ماه پس از الزامى شدن ثبت تجارتى مى‌باشد که هر تاجر ملزم و مکلف مى‌باشد کلیه اسناد مطالبات و صورت‌حساب‌ها و نشریات خود را اعم از خطى یا چاپى به‌طور صریح معین نماید که در چه ردیفى از دفتر مزبور ثبت گردیده است.
چگونگی انجام ثبت تجاری:
در حال حاضر تجار و شرکتها و بنگاه‌هاى تجارتى مقیم ایران اعم از ایرانى و خارجى براى ثبت نوع تجارت خود در تهران باید به اداره ثبت شرکت‌هاى تجارتى و مالکیت صنعتى و در شهرستان‌ها به همان دفتر ثبت تجارى که به این امر اختصاص داده شده مراجعه نمایند و از متصدى دفاتر مربوطه سه نسخه اظهارنامه چاپى اخذ نمایند و نکات و امور ذیل را در آن درج نمایند.
- نام و نام خانوادگى بازرگان و رئیس بنگاه و مدیران شرکت و اسم تجارتخانه یا بنگاه یا شرکت.
- تاریخ و محل تولد و شماره شناسنامه و محل صدور
- تابعیت اصلى و تابعیت فعلی
- در صورتى‌که تابعیت کشور دیگرى را تحصیل نموده باشند تاریخ و طرز تحصیل تابعیت ثانوى هم باید قید گردد.
- تاریخ ورود به ایران و شماره و محل صدور پروانه اقامت براى خارجیان
- محل اقامت شخصی، محل تجارتخانه یا بنگاه با قید نشانى کامل محل مرکز اصلى شرکت و شعبات آن
- میزان سرمایه در شرکت‌هاى تجارتی
- شماره ثبت منگنه و پلمپ دفاتر تجارتى با توجه به مواد ۶ و ۱۲ قانون تجارت
- عنوان تلگرافی، شماره تلفن، کتاب رمز تجارتى
- قید شماره ثبت علائم تجارتی
- در صورتى‌که شرکت یا بنگاه یا تاجر منحصراً به معاملات داخلى اشتغال دارد باید نوع معاملات و نام کالائى که مورد معامله مى‌باشد قید شود.
- هرگاه شرکت یا تجارتخانه یا بنگاه به تجارت خارجى اشتغال داشته باشد باید معین نماید که واردکننده است یا صادرکننده یا حق‌العمل‌کار یا هر سه و در صورت امکان ارقام کالاى عمده‌اى که اختصاصاً صادر یا وارد مى‌نماید معین گردد.
نکته: هر تاجرى که به استثناى کسبه جزء مکلف است دفاتر ذیل یا دفاتر دیگرى را که وزارت عدلیه به موجب نظام‌نامه قائم‌مقام این دفاتر قرار مى‌دهد داشته باشد.
و پس از آن‌که اظهارنامه تنظیم و نکات مزبور در آن درج گردید به دفتر ثبت تجارتى همان محل تحویل مى‌شود و متصدى دفتر مکلف است ظرف ده روز مفاد اظهارنامه را در دفتر خود ثبت نموده و روى هر سه نسخه شماره ثبت و تاریخ و اسم دفتر ثبت تجارتى را قید و یک نسخه را با تصدیق به اینکه اظهارنامه به ثبت رسیده است امضاء و مهر مى‌نماید و به اظهارکننده تسلیم و نسخه دیگر را به وزارت بازرگانى ارسال مى‌دارد.پس از انجام این اقدامات تاجر یا نماینده او براى گرفتن پروانه تجارتى مى‌تواند به وزارت بازرگانى و یا اطاق بازرگانى مراجعه نموده و با ارائه آن تقاضاى صدور کارت بازرگانى بنماید براى این منظور باید مدارک لازم را اعم از عکس و کپى شناسنامه و برگ عدم سوء‌پیشینه و سایر مدارکى که براى این موضوع لازم است تهیه نماید و با مبلغى که براى صدور کارت بازرگانى تعیین گردیده است به حساب مربوطه واریز کند، تا در مورد صدور کارت بازرگانى وى اقدام نمایند.
عواقب قصور نگهداری از دفاتر تجاری :
اشخاص که از دفاتر تجاری به خوبی نگهداری نکنند مشمول جریمه و حکم قضایی خواهند شد. ضمانت اجرای نگهداری از دفاتر تجاری عبارتند از:
آ : ضمانت اجرای کیفری: در صورتی که شخص نتواند از دفاتر خود به درستی نگهداری نماید، به مجازات ورشکستگی به تقصیر از ۶ ماه تا ۲ سال حبس محکوم میشود. اگر ثابت شود که تاجر ورشکسته دفاتر خود را مفقود کرده است، به ور شکستگی به تقلب محکوم شده و مجازات آن بین ۳ تا ۵ سال حبس است.
ب: ضمانت اجرای مدنی: اگر شخص بدرستی از دفاتر نگهداری نکند، شخص ثالث میتواند برای جبران خسارت وارده، دادخواست خود را به دادگاه ارائه کند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.